ibra sözleşmesinin şekil ve geçerlilik şartları
ibra sözleşmesinin şekil ve geçerlilik şartları : ibra sözleşmesi, İsviçre Medeni Kanunu’nda düzenlenmiş olmasına karşın, Mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu’nda herhangi bir düzenleme bulunmamakta idi. Bu nedenle mahkemeler tarafından Yargıtay içtihatları doğrultusunda karar verilmekteydi. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (bundan böyle TBK olarak anılacaktır.) yeni düzenlenmesiyle birlikte öğreti ve uygulamada yer alan ibra sözleşmesinin 132. maddede hukuksal dayanağı belirlenmiştir.
TBK 420. Maddesinde ise, ibra sözleşmesinin şekil ve geçerlilik şartları belirgin hale getirilmiş ve bu hükümlerin destekten yoksun kalanlar ile işçinin diğer yakınlarının isteyebilecekleri dâhil, hizmet sözleşmesinden doğan bütün tazminat alacaklarına da uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Uygulanacak kanun bakımından; 01.07.2012 tarihinden önce gerçekleşen fiil ve işlemlerin kanunun yürürlüğe girmesinden sonra gerçekleşecek temerrüt, sona erme ve tasfiye halleri TBK hükümlerine tabidir. Dolayısıyla; 10.04.2012’de feshedilmiş olan bir iş sözleşmesi ile ilgili 10.07.2012 tarihinde ibraname imzalanmış ise; bu ibranamenin TBK ‘ya uygun olarak tanzim edilmiş olması gerekir.
İbraname ve ibra sözleşmesi arasındaki farklar:
İbra, iki taraflı bir işlemdir. Tarafların aralarında anlaşarak birbirine uygun irade beyanlarıyla oluşturdukları bir sözleşmedir.
İş hukukunda sıkça kullanılan ibraname ise bir belgedir. Bu belge yazılıp işçi tarafından imzalandıktan sonra işverene verilir. İbranamenin hukuki bir sonuç doğurması için Yargıtay bunun işverene teslim edilmiş olması koşulunu aramaktadır.
Kanaatimizce; ibranamenin işçi tarafından imzalanıp işverene verilmesi lazım geldiğinden yalnızca işçinin imzasının bulunmasıyla ibraname geçerli olacaktır. Ancak, ibra sözleşmesinde durum farklı olmalıdır. İbra sözleşmesi adından da anlaşılacağı üzere bir akit ilişkisi olduğundan yazılı bir ibra sözleşmesinden bahsetmek için her iki tarafında iradelerini gösterir imzalarının ilgili sözleşme üzerinden bulunması uygun olur.
Ancak uygulamada ibra, ibraname ve ibra sözleşmesi gibi kavramlar birbirlerinin yerine kullanıldığı sıklıkla görülmektedir. İlgili belgenin ibra sözleşmesi mi yoksa tek taraflı ibra beyanı içeren ibraname mi olduğunun tespiti için mezkûr belgenin başlığının ne olduğundan ziyade, ilgili hukuki metnin bütününün hukuki mahiyetinin ortaya konulmasına ihtiyaç vardır. Dolayısıyla metne ibraname adı verilmiş olsa dahi her iki tarafın irade beyanlarını somutlaştıran imzaların varlığı halinde belgenin ibra sözleşmesi olduğu kabul edilmelidir.